วันอาทิตย์, มิถุนายน 02, 2562

หลักการทำงานของคูลอมบ์เคาน์เตอร์

                  โดยทั่วไปหลักการวัดความจุคงเหลือของแบตเตอรี่นิยมวัดจากแรงดันคงเหลือปัจจจุบันแล้วเทียบเป็นเปอร์เซ็นต์ว่าความจุคงเหลือประมาณเท่าใด ซึ่งค่าที่ได้อาจไม่แม่นยำสำหรับแบตเตอรี่บางประเภท เช่นแบตเตอรี่ประเภทลิเที่ยมไออนฟอสเฟต (LiFePO4)
กราฟเส้นสีแดง (Lifepo4) แสดงให้เห็นว่าแรงดันจะตกลงอย่างรวดเร็วเมื่อความจุคงเหลือใกล้หมด


                  ดังนั้นเราจะมาพูดถึงวิธีการวัดความจุคงเหลือด้วยวิธีที่น่าสนใจกว่าที่เรียกว่า ตัวนับคูลอมบ์ (Coulomb Counter)   อย่างแรกเรามาทำความเข้าใจก่อนว่าคูลอมบ์คือ กระแสไฟฟ้าที่ไหลด้วยปริมาณ 1A ต่อ 1 วินาที เขียนเป็นสมการได้ดังนี้

1C= 1A * 1s หรือ 
1A=3600C (ต่อชั่วโมง)

                 ดังนั้นจึงมีแนวคิดง่ายๆว่าถ้าเราต้องการวัดพลังงานที่ใช้ไป (หรือชาร์จกลับ) ก็สามารถวัดได้จากกฏของคูลอมบ์นี้ ผมจะขอยกตัวอย่างจากไอซีสำเร็จรูปเพื่อทำหน้าที่นี้ได้แก่ LTC4150  ของ analog.com  ซึ่งการต่อใช้งานจะต่อผ่าน Shunt Resister (Current Sence Shunt Resistors) คือ R ที่อนุกรมอยู่กับโหลด ซึ่งเราสามารถหากระแสที่ไหลผ่านโหลดได้โดยการวัดแรงดันตกคร่อม R ดังกล่าว จาก datasheet ของ LTC4150 ที่ขา int จะ ส่งสัญญาณออกมาทุก 0.614439C หรือ 5859 ครั้งต่อ 1Ah  หรือ สัญญาณ int 1 ครั้งจะเท่ากับ 0.0001707Ah ดังนั้นเราก็จะนับ Pulse ดังกล่าว

                ซึ่งเราจะ Reset ค่า Counter นี้เมื่อทำการชาร์จแบตเตอรี่จนเต็มแล้ว

ตัวอย่างการต่อใช้งาน

                      ด้วยหลักการดังกล่าวจึงทำให้เราสามารถบอกข้อมูลของแบตเตอรี่ได้หลายตัวแปรได้แก่
1. ค่าประจุที่ไหลเข้าหรือ ออกก็คือค่าประจุที่ชาร์แบตเตอรี่หรือค่าประจุที่ใช้ไป (จากขา POL ของ LTC4150)
2. ค่า SOC (state of Charge)
3. ระยะเวลาที่ใช้โหลด
4. จ่ายโหลดเกินกว่าสเปคของแบตเตอรี่หรือไม่
5. และแน่นอน ค่าความจุคงเหลือ

บางค่ายผู้ผลิดไอซีได้พัฒนาความแม่นยำของ Coulomb Counter โดยการนำค่าอุณหภูมิเข้ามาประมวลผลมากยิ่งขึ้นซึ่งก็น่าสนใจสำหรับนักออกแบบของไทยเนื่องจากบ้านเราเป็นเมืองร้อน

ลองเข้าไปเลือกใช้ไอซีสพหรับการออกแบบ Coulomb Counter ได้จาก ที่นี่
* แน่นอนว่ากระแสที่ใช้ในการชาร์ตแบตเตอรี่ย่อมต้องมากกว่ากระแสที่เรานำไปใช้งานภายหลัง เนื่องจากกระบวนการทางเคมีที่ไม่มีประสิทธิภาพ 100% ซึ่งอาจสูญเสียไปในกระบวนการความร้อนเป็นต้น

แหล่งที่มา
1. https://learn.sparkfun.com/tutorials/ltc4150-coulomb-counter-hookup-guide/all
2. https://offgridham.com/2016/03/about-lifepo4-batteries/

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น